Kennisportal
Kennisportal is een kennisplatform met een focus op de brede doelgroep Business en IT.

Geeft de visie op digitale dienstverlening voor waterschappen de juiste richting?

Onlangs heeft de Unie van Waterschappen de visie op digitale dienstverlening gepresenteerd. Middels een kompas wordt richting gegeven aan de waterschappen om verder te digitaliseren. In een wereld waar verandering de enige constante is lijkt dit een goede keuze.

Transparantie schept vertrouwen

Het kompas geeft aan dat digitalisering op de agenda staat van de bestuurslaag van de waterschappen. Om verdere digitalisering te realiseren is dit rand voorwaardelijk en daarmee juich ik dit kompas zeker toe. In het rapport wordt centraal gesteld dat er geluisterd moet worden naar de behoefte van de afnemer. Hiermee wordt een deel van het bestaansrecht van waterschappen geraakt. Voor wie namelijk zorgen de waterschappen voor droge voeten en voor voldoende en schoon water? Juist voor de inwoners van ons land. En hierbij mogen fouten worden gemaakt zolang er maar van geleerd wordt. Al moet het gebruik van gemeenschapsgeld natuurlijk wel binnen de perken blijven. Transparantie is hierbij het middel om het gebruik van gemeenschapsgeld te verantwoorden en rechtvaardigen. En wanneer je wat deskresearch doet naar de waterschappen dan merk je dat er al veel informatie openbaar beschikbaar en vrij toegankelijk is. Ik kan alleen maar onderstrepen dat dit bijdraagt aan zowel de omgevingsparticipatie, als aan het vertrouwen in het functioneren van het waterschap. Voor samenwerking in de keten is qua automatisering de basis reeds gelegd en zal dit nu in de praktijk verder van de grond moeten komen. Ik ben er van overtuigd dat dit kompas hieraan zal bijdragen. 

Not invented here syndroom

Waterschappen hebben de vrijheid om deze digitaliseringsslag zelfstandig in te vullen, maar worden wel nadrukkelijk uitgenodigd om samen te werken. Of dit in de praktijk zonder slag of stoot gaat werken, vraag ik mij echter af. In de afgelopen jaren heb ik heel wat waterschappen bezocht en men lijkt toch ook veel last te hebben van het ‘not invented here’ syndroom. En dat terwijl samenwerken toch in het DNA van de waterschappen zit. Zo zijn waterschappen tenslotte ontstaan. Het gezamenlijk implementeren van een oplossing vraagt om uniformering van de processen. En deze zijn overal toch net even anders. Is dan de oplossing om net zoals bij de Nationale Politie alles samen te voegen tot één megalomane organisatie? Om dit vervolgens top down te implementeren? De praktijk van de politie wijst voorlopig uit dat dit toch niet de (goedkoopste) oplossing is. 

Small step for man

De oplossing is in mijn optiek het gezamenlijk uitvoeren van kleine projecten om te wennen aan deze aanpak (binnen dit vakgebied). Daarbij moet ieder waterschap vrij worden gelaten om dit naar eigen inzicht in te vullen. Het doel is nog steeds om vragen van burgers, bedrijven en belangengroepen centraal te stellen in de dienstverlening. Wanneer de organisatie niet mee wil werken omdat het proces is ingericht zoals bij het waterschap om de hoek kun je verandermanagement toepassen totdat je een ons weegt. Dit komt het uiteindelijke doel niet ten goede. 

Begin bij de basis

Wat dat betreft biedt zaakgericht werken een goede oplossing voor de waterschappen. Dit geeft altijd en snel toegang tot een integraal klantbeeld. Dit leidt er toe dat de afnemers snel en correct geholpen kunnen worden. En was dat nou net niet een van de primaire doelstellingen van de Waterschappen in het Digikompas? Of wanneer dit nog een stap te ver blijkt, ervoor zorgen dat de dossiervorming op orde is. Dit geeft waterschappen de mogelijkheid om samen te werken maar toch de eigen nuances te blijven aangeven binnen het proces. Grootste winst die hiermee behaald wordt, is een compleet dossier. Een dossier, dat met het oog op de ontwikkelingen binnen het innovatieprogramma Archief 2020, meer dan wenselijk is. Archieven zouden door slecht digitaal beheer verloren kunnen gaan voor de toekomst. Gezien de inhoud van het Digikompas van de waterschappen en de brief over digitale dementie is het besef aanwezig dat de archieven van belang zijn. Gezien het rijke verleden van de waterschappen , met veel historische archieven, is dit ook niet vreemd.  

Hoe nu verder?

Met de huidige informatie explosie is het tegenwoordig veel lastiger om te bepalen wat voor de lange termijn relevant is. Hoe bepaal je dat? Kan dit geautomatiseerd worden? Ik denk van wel. Vanuit verschillende hoeken zijn er ontwikkelingen gaande die het voor de professional binnen de waterschappen gemakkelijker moet maken om met de zogenaamde “information overload” om te gaan. Het Digikompas is in ieder geval een stap in de goede richting om dit te gaan realiseren. De toekomst zal uitwijzen of we het tempo van de veranderingen bij kunnen houden.